Τι είχε η Ελλάδα το 1912 που λείπει το 2012

του Γιώργου Επιτήδειου
Όταν σκεπτόμαστε τα ευημερούντα κράτη ή κοινωνίες και τα συγκρίνουμε με όσα αντιμετωπίζουν προβλήματα, συζητάμε συνήθως για τεχνολογία, εκπαίδευση, οικονομικό σύστημα, πολιτική, ηγεσία και διάφορα άλλα κριτήρια τα οποία καλύπτονται από τον τίτλο κουλτούρα.

Για να καταλάβουμε όμως την περίπτωση της Ελλάδας θα πρέπει να βγάλουμε από την κουλτούρα και να παρατηρήσουμε ξεχωριστά έναν άλλο παράγοντα. Την κοινοτική αίσθηση.
Το 1912 η αναγεννημένη από τις στάχτες μιας στρατιωτικής ήττας και μιας χρεοκοπίας Ελλάδα είχε δύο σημαντικά πράγματα που κρατούσαν τους Έλληνες ενωμένους και προσηλωμένους σε ένα κοινό σκοπό.
Το ένα ήταν το όραμα του Πάλι με Χρόνια με Καιρούς Πάλι Δικά μας Θάναι. Ένα όνειρο που έκανε ακόμη και μέλη της άρχουσας τάξης όπως τον Παύλο Μελά να πολεμούν εθελοντικά για την πατρίδα (αυτό φυσικά συνέβη πιο πριν αλλά είναι ενδεικτικό της νοοτροπίας όλων των Ελλήνων της εποχής0.
Το άλλο στοιχείο ενότητας ήταν η Ορθόδοξη Πίστη. Μπορείτε να συμφωνείτε ή να διαφωνείτε με την Εκκλησία και το ρόλο της στην Ελληνική κοινωνία αλλά όλοι οι κοινωνικοί επιστήμονες συμφωνούν για τον συνεκτικό ρόλο που παίζει η θρησκεία σε όλες τις κοινωνίες.
Το 2012 βρίσκει την Ελλάδα χωρίς όραμα (το εγκαταλείψαμε το 1922) και χωρίς κάποιο άλλο θεσμό να έχει πάρει τη θέση της όλο και λιγότερο στενής σχέσης του Έλληνα με τη θρησκεία του.
Είμαστε όλο και λιγότερο κοινωνία με πίστη, όραμα ή αρχές και όλο και περισσότερο κατακερματισμένα άτομα ή το πολύ πολύ ομάδες συμφερόντων που η κάθε μια κοιτάει να επωφεληθεί σε βάρος των υπολοίπων, αδιαφορώντας για το κοινό καλό.
Μιλάμε την ίδια γλώσσα, ζούμε στον ίδιο τόπο, καυχιόμαστε για την ίδια ιστορία αλλά δεν είμαστε πια μια δεμένη κοινωνία ανθρώπων. Όσο περνάει ο καιρός γινόμαστε όλο και περισσότερο ένα απλό σύνολο ατόμων με αντικρουόμενα συμφέροντα και αυτό θα είναι μια μέρα η καταστροφή μας. Και ίσως η ημέρα αυτή να μην αργήσει πολύ.