Έτσι αυτοκτονούν αυτοί που σας χρωστούν

 του Γιάννη Αναστασάκου

Δεν έχω ακούσει τόση συμπυκνωμένη, επικίνδυνη βλακεία, όση με την αφορμή του ευρωπρωταθλήματος και της Συνόδου κορυφής. Όχι δεν αναφέρομαι στο συσχετισμό ποδοσφαίρου και πολιτικής. Οι γέφυρες αναλογικότητας υπάρχουν και όποιος αμφιβάλλει ας θυμηθεί τον Γκράμσι που όριζε τον ψυχισμό του θεατή σαν “στιγμές ελευθερίας σε έναν ανελεύθερο κόσμο”. Το δικαίωμα του πληβειακού εαυτού με άλλα λόγια, που σημερινός  κλασικός του εκπρόσωπος είναι ο συνθηματολόγος παρουσιαστής Χελάκης.


Μιλώ για τον βλαβερά ρηχό τρόπο που ο δημόσιος ελληνικός χώρος αντιμετώπισε τη Σύνοδο κορυφής, την “ήττα” της Γερμανίας, τη “νίκη” του Μόντι και την αυτονόητη δικαίωση της Ελλάδας, όπου “προφανώς” τα 50 δις ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών πρέπει να αποδεσμευθούν του χρέους. Το τελευταίο ακούσθηκε από τα πλέον επίσημα χείλη, στην ανακοίνωση του κ. Παπούλια.

Κι έτσι η Ευρωπαϊκή Ένωση, ένα σύστημα που στηρίζεται στο αμοιβαίο όφελος και προκρίνει τη συνεργασία (win win strategy), η οποία προκύπτει από αμοιβαίες υποχωρήσεις, διαβάζεται στην Ελλάδα με βάση τον ανταγωνισμό, σαν παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος (competition strategy). Ό,τι “κερδίζει” η Ιταλία το “χάνει” η Γερμανία, τα πάντα είναι διλημματικά, φίλοι κι εχθροί, καλοί και κακοί.

Οι πρωτοετείς της Ψυχολογίας μαθαίνουν πως τα άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση αναπτύσσουν μηχανισμούς αντιστάθμισης που στηρίζονται στην υπερβολική αυτοπεποίθηση. Ενώ δηλαδή κατά βάθος πιστεύουν πως δεν αξίζουν ούτε ένα “ευρώ”, κινούνται με την σιγουριά σχημάτων και ιδιοκατασκευών απόλυτης βεβαιότητας. Η συμπεριφορά αυτή προοδευτικά επιβάλλεται σαν τρόπος σκέψης και το χάσμα ανάμεσα στο είναι και στο φαίνεσθαι μεγαλώνει. Το κλειστό αυτοτροφοδοτούμενο σύστημα κάποια στιγμή κουτουλά με την πραγματικότητα και οι άνθρωποι καταρρέουν...

Το κοινωνικό ανάλογο, το ισοδύναμο στην επίκαιρη τροικανή διάλεκτο, ονομάζεται σκέψη με στερεότυπα. Δημόσιος λόγος ανεπεξέργαστος, ανάγνωση της πραγματικότητα με καλούς και κακούς, φίλους και εχθρούς. Η συλλογική σκέψη είναι αναγωγική και  η ερμηνεία συνήθως σχετίζεται με συνωμοσία. Σύστημα κλειστό, εγκλωβισμός και έθνος ανάδελφο. Κάθε φορά διαλέγουμε στρατόπεδο. Με τους Νότιους ή τους Βόρειους, με την Ανατολή ή τη Δύση.

Στον Ψυχρό πόλεμο κάτι τέτοιο ίσως είχε νόημα. Στον πολυκεντρικό σημερινό κόσμο και μάλιστα στα πλαίσια της Ευρώπης είναι ο δρόμος για την καταστροφή.

Η Γερμανία στη σύνοδο υπεράσπισε την άποψη της δημοσιονομικής εξυγίανσης και η Ιταλία της τραπεζικής ενοποίησης και πιστωτικής αλληλεγγύης. Συγκρούσθηκαν. Και οι δύο όμως υποστήριζαν πλευρές Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης με ανάπτυξη. Σε αυτή την κοινή βάση θα διαμορφωθούν οι κατάλληλοι συμβιβασμοί που θα προωθούν παράλληλα τις διαφορετικές απόψεις και κατευθύνσεις.

Τι κατάλαβε από αυτό η δημόσια Ελλάς; Ότι την έφαγαν οι Γερμανοί και χαρήκαμε ιδιαίτερα. Κι ότι θα είναι αδικία να μην μας εξαιρέσουν τα 50 δις. Στο ίδιο μήκος κύματος με τον κ. Παπούλια, ο νεολαίος Τσίπρας το χόντρυνε! Να μην πατήσει η τρόικα αν δεν συμφωνήσει στην εξαίρεση των 50 δις. Ο ίδιος κ. Τσίπρας, που τον Μόντι τον έχει καταγγείλει για τραπεζίτη, τεχνοκράτη, καπιταλιστή και τα υπόλοιπα. Και μαζί είχε καταγγείλει και το μνημόνιο που έδωσε αυτή τη δυνατότητα των 50δις στις τράπεζες και τον λακέ τραπεζίτη Παπαδήμο.

Είναι δυνατό σε τέτοιο κλίμα, να διαπραγματευθούμε οτιδήποτε με τους εταίρους; Όταν δηλαδή δεν υπάρχει κοινό συμφέρον -περισσότερη Ευρώπη- αλλά μόνο απειλή κοινού κινδύνου -χρεοκοπία Ελλάδας, διάλυση Ευρώ; Στα ανταγωνιστικά σχήματα είναι απλό. Περισσότερες πιθανότητες έχει να κερδίσει ο πιο δυνατός. Θεωρούμε ότι είμαστε οι πιο δυνατοί; Αν όχι, τότε θα έπρεπε εμείς να προσπαθούμε να βρούμε το πεδίο του κοινού συμφέροντος, όχι το αντίστροφο.

Επειδή ο δημόσιος λόγος, που τα Μέσα ευχαρίστως αναπαράγουν και διευρύνουν, είναι τόσο συγκρουσιακά στερεοτυπικός, είμαστε εξαιρετικά ευάλωτοι σε προκλήσεις “δηλώσεων” και “διαρροών” στη διεθνή σκακιέρα. Το twitter της Λαγκάρντ, η διαρροή του ΥΠΕΞ Γερμανίας, η όγδοη φράση της πέμπτης παραγράφου της συνέντευξης Σόιμπλε αρκούν για να προσανατολίσουν την φόρτιση  και μόνιμη πόλωση του ελληνικού μαγνήτη. Εύκολα θύματα, άκοπα ενεργούμενα. Μας κάνει όποιος θέλει, ό,τι θέλει! Και αρκετοί μας θέλουν εκτός Ευρώπης. Ο πιο έξυπνος λαός του κόσμου που κατοικεί στην ωραιότερη χώρα και ανακάλυψε την δημοκρατία όταν οι άλλοι ήταν στα δένδρα -να οι τέλεια κατασκευασμένες βεβαιότητες - ζει μονίμως σε κατάσταση νευρικής κρίσης, άγεται και φέρεται από κάθε ασήμαντη αφορμή και μονίμως προσβάλλεται – να η σιγουριά της χαμηλής αυτοεκτίμησης.

Με τέτοια μυαλά τι να διεκδικήσεις από την τρόικα, τι να συζητήσουμε μεταξύ μας; Η τρόικα είναι οι αντίπαλοι μας και ό,τι κερδίσουμε το χάνουν εκείνοι; Ή είμαστε στην ίδια βάρκα για την Ελλάδα και την Ευρώπη της ανάπτυξης και διαφωνούμε στα μέτρα και τις προτεραιότητες πολιτικών; Χωρίς ξεκαθάρισμα στα θεμελιώδη προγραμματικές δηλώσεις δεν γίνονται. Κυρίως δεν εφαρμόζονται. Μας σπρώχνουν και μερικοί Σόιμπλε στον γκρεμό και πάμε λεβέντικα.

protagon.gr