Παρέα με τους Ρομά

του Πάνου Αρβανιτάκη

Σε μια έκταση λίγο πριν την Περαία Θεσσαλονίκης που έχει παραχωρηθεί στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, βρίσκεται η κοινότητα Ρομά με το όνομα «Τσαίρια».
Υπάρχουν οικογένειες Ρομά που ζούν εκεί για περισσότερο από 25 χρόνια ενώ κάποιοι άλλοι μετακινούνται και σε άλλες κοινότητες της Ελλάδας. Πρόκειται για ανθρώπους ιδιαίτερα ανοιχτούς, εγκάρδιους και χαρούμενους χωρίς να τους καταβάλλουν τα πολαπλά προβλήματα που αντιμετωπίζουν παρόλο φυσικά που τους απασχολούν καθημερινά.

Φωτογραφίζοντας σε εβδομαδιαία βάση τους ανθρώπους αυτούς υπάρχουν κάποιες εικόνες που έμειναν ανεξίτηλες στη μνήμη μου.
Παιδιά ξυπόλυτα να τρέχουν πάνω από σκουπίδια και γυαλιά!
Έχω υπάρξει μάρτυρας μεγάλης κακοκαιρίας στη κοινότητα, όπου άνθρωποι κρατούσαν με τα χέρια τις λαμαρίνες που χρησιμοποιούσαν για στέγαστρα στα πρόχειρα καταλύματα τους. Ταυτόχρονα, μια γυναίκα προχωρούσε στο χώμα που είχε μετατραπεί σε βάλτο κουβαλώντας ένα καροτσάκι στο οποίο είχε φορτώσει ένα βαρέλι για να το γεμίσει με νερό...

Ένας αρουραίος νεκρός μέσα στη λάσπη από τους πολλούς που αναπηδούν μέσα από τα σκουπίδια που περιστοιχίζουν την κοινότητα.
’Ενα πλυντήριο πάνω σε τσιμεντόλιθους συνδεδεμένο με το ρεύμα από μια κολόνα της ΔΕΗ... Μια αφοσιωμένη μητέρα να καθαρίζει το κατάλυμα της επιμελώς...

Ένα μέρος γεμάτο αντιθέσεις. Μια κυρία εξήντα έξι ετών, μετά από δύο κρούσματα εγκεφαλικού, χαμογελάει με τα εγγόνια της και περιμένει καρτερικά το μοιραίο...
Οι έννοιες περίθαλψη και νοσηλεία είναι αρκετά άγνωστες για λόγους που οφείλονται και σε αυτούς αλλά κυρίως λόγω του συτήματος υγείας της χώρα μας.

Παρόλα αυτά, αυτό που ζητούν οι άνθρωποι αυτοί είναι η παραχώρηση αυτής της έκτασης. Είναι ο τόπος που έχουν γεννηθεί και ζουν πάνω από δύο γενιές.
Ένα μέρος ανεκμετάλευτο εδώ και δεκαετίες επιθυμούν να γίνει ένας μόνιμος καταυλισμός για αυτούς χωρίς την ανασφάλεια της εκδίωξης τους σε άλλο προσωρινό χώρο.


*Ο φωτογράφος Πάνος Αρβανιτάκης με την υποστήριξη της Κοινωνικής Οργάνωσης Υποστήριξης Νέων «ΑΡΣΙΣ», διοργάνωσε την έκθεση φωτογραφίας “Permanent – nomads” με θέμα την ζωή των Ρομά στην κοινότητα της Περαίας, στο ladoze. Παράλληλα έγινε συλλογή ειδών πρώτης ανάγκης (ρούχα, τρόφιμα), παιδικά παιχνίδια, σε όλη τη διάρκεια της έκθεσης, για την υποστήριξη της κοινότητας. Τα έσοδα από τις τυπωμένες εικόνες δόθηκαν για την ενίσχυση της κοινότητα των Ρομά.
Την έκθεση συνόδευε το παρακάτω κείμενο:

Ρομά : νομαδικός λαός με ινδική καταγωγή.

Στη σημερινή Ελλάδα υπολογίζεται ότι ζουν περίπου 300.000 άτομα.
Στην περιοχή της Θεσσαλονίκης υπάρχουν οι κοινότητες του Δενδροπόταμου, της Περαίας και της Αγίας Σοφίας ενώ ταυτόχρονα υπάρχουν και διάσπαρτες οικογένειες εκτός αυτών των κοινοτήτων.
Διακρίνονται σε δύο ομάδες : τους μετακινούμενους και τους εγκατεστημένους.
Οι εικόνες αυτής της έκθεσης προβάλλουν τους ανθρώπους της κοινότητας της Περαίας με κατοίκους μόνιμους και άλλους που μετακινούνται και εναλλάσσονται.
Από φύση νομαδικός λαός αλλά ταυτόχρονα με μεγάλη προσαρμοστικότητα, έχουν αποκτήσει Ελληνική υπηκοότητα, κάνουν παιδιά και ζουν με τις οικογένειες τους σε έναν υπαίθριο χώρο στήνοντας πρόχειρους καταυλισμούς.
Ό,τι θεωρεί «δεδομένο» μια οικογένεια της Θεσσαλονίκης – παρόλο που με τα σημερινά οικονομικά δεδομένα όλα αμφισβητούνται – για τους Ρομά είναι καθημερινός αγώνας.
Αγώνας για ενέργεια, νερό, θέρμανση, υγεία, περίθαλψη.
Οταν οι καιρικές συνθήκες γίνονται πολύ βίαιες, τότε ακόμα και τα πρόχειρα καταλύματα τους κινδυνεύουν και μαζί με αυτά και οι ίδιοι.
Έχουν γίνει προσπάθειες από την πολιτεία  σημαντικές για άλλες κοινότητες αλλά όχι για την συγκεκριμένη.
Είναι τόσο έκδηλη η επιθυμία τους να μείνουν σε αυτό τον τόπο όσο ταυτόχρονα οι καρδιές τους παραμένουν βαθιά νομαδικές.
Μόνιμοι κάτοικοι – μόνιμοι νομάδες που προσπαθούν να ακροβατούν ανάμεσα στην ασφάλεια της μόνιμης εγκατάστασης και την ελευθερία της διαρκούς μετακίνησης.
Υπακούοντας σε κανόνες και άλλες φορές όχι.


*Η νέα δράση του Θεσσαλονίκη Αλλιώς είναι στο Δεντροπόταμο, στην κοινότητα των Τσιγγάνων της περιοχής. Ελάτε μαζί μας για να βοηθήσουμε έναν διαφορετικό κόσμο.