Ιωάννης Μεταξάς
της Λήδας Σακελλαρίου
Γεννημένος στην Ιθάκη το 1871 , ακολούθησε στρατιωτική καριέρα και διετέλεσε ανώτατος αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού. Πήρε μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους όπου διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο όπως και στη περίοδο του Εθνικού Διχασμού.
Στις 4 Αυγούστου του 1936 ύστερα από εντολή του παλατιού ανέλαβε υπό καθεστώς δικτατορίας την ηγεσία του Ελληνικού κράτους. Όσο διήρκησε η εξουσία του κράτησε μετριοπαθή στάση σε σχέση με τα υπόλοιπα, σύγχρονά του, δικτατορικά καθεστώτα της Ευρώπης. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι επί των ημερών του δεν εξαπολύθηκαν άγριοι διωγμοί εναντίον των κουμουνιστών (κυρίως) ,και δεν υπήρχε ένα γενικότερο κλίμα αστυνομικής τρομοκρατίας,που είχε ως αποτέλεσμα δεκάδες αναίτιες συλλήψεις, βασανισμούς και εξορίες. Εντούτοις από ιστορικές έρευνες που έχουν διεξαχθεί , βασισμένες στα προσωπικά του ημερολόγια, γνωρίζουμε ότι επρόκειτο για έναν έντιμο πολιτικό που δεν καταχράστηκε ποτέ δημόσιο χρήμα. Ιδιαίτερα λαοφιλής έγινε από τη στγμή που αρνήθηκε κατηγορηματικά το τελεσίγραφο του ιταλού πρωθυπουργού ,σχετικά με την ελεύθερη διεύλευση των ιταλικών στρατευμάτων από την Ελλάδα. Όπως αναφέρει και ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης για την 28η Οκτωβρίου 1940 " Όταν ήρθε η 28η ολόκληρος ο λαός ήταν μαζί του, μαζί με την απάντηση που έδωσε στον Gazzi την αυγή".
Ο ίδιος όταν ερωτήθηκε αργότερα για αυτή του την απόφαση δήλωσε πως εαν είχε συμφωνήσει με τις απαιτήσεις της Ιταλίας , η χώρα θα είχε οδηγηθεί σ' έναν δεύτερο Εθνικό Διχασμό και θα είχε μπεί αποδυναμωμένη στον πόλεμο. Ένας ακόμη παράγοντας που μέτρησε στην απόφαση του ήταν η εμπιστοσύνη που είχε στη στρατιωτική δύναμη της Ελλάδας . Άλλωστε ο ίδιος είχε επιληφθεί προσωπικά την πολεμική ετοιμότητα του Έθνους, γεγονός που οδήγησε και στον νικηφόρο αγώνα μας εναντίον των Ιταλών.
Με τον αιφνίδιο θάνατο του το 1941 έμεινε στην ιστορία ως ο πρωθυπουργός που είπε το ΟΧΙ . Και όπως συμβαίνει άπό την αρχαιότητα ακόμη σε παρόμοιες περιπτώσεις, η μορφή του συγκαταλέγεται ανάμεσα σε εκείνες των συμπαθών τυρράννων. Δεν γνωρίζω αν μια σωστή απόφαση μπορεί να διαγράψει πλήθος άλλων κακών. Ίσως όμως εαν η σωστή απόφαση είναι ταυτόχρονα και " μεγάλη " για το έθνος μπορεί αδιαμφισβήτητα να σου κερδίσει υστεροφημία.
