"Το πρόβλημα της Ευρώπης δεν είναι η Ελλάδα- είναι ότι οι ηγέτες της δεν ξέρουν τι κάνουν"

της Αντιγόνης Ευστρατόγλου

Σε τέτοιες στιγμές είναι καλό να κάνεις ένα βήμα πίσω και να εξετάζεις ψύχραιμα τα πράγματα.

Όποιος κι αν είναι ο μεταβατικός πρωθυπουργός, όποιες πολιτικές περσόνες κι αν επιβιώσουν της κρίσης, πάλι το κράτος θα υπάρχει.


Ο πραγματικός μας φόβος αυτή τη στιγμή είναι η χρεοκοπία.

Η χρεοκοπία, όμως, δεν είναι το χειρότερο που μπορεί να μας συμβεί.
Αυτό υποστηρίζει ο οικονομολόγος του Harvard Ken Rogoff, οι απόψεις του οποίου γύρω από το ελληνικό ζήτημα κυκλοφορούν ευρύτατα τις τελευταίες ώρες στο twitter.

"Δεν έχει να κάνει μόνο με την #Ελλάδα η κρίση", σχολιάζει στον Guardian ο κορυφαίος οικονομολόγος και πρώην ιθύνων του ΔΝΤ. "Ούτε με τρία μπαζούκας δε λύνεται το πρόβλημα".

Ο Ken Roggof, που συνυπογράφει το βιβλίο με τίτλο "Αυτή τη φορά είναι αλλιώς"- μία παγκόσμια οικονομική ιστορία ιδωμένη ως ιστορία διαρκών χρεοκοπιών, δε θεωρεί ότι το ενδεχόμενο της ελληνικής ή όποιας άλλης χρεοκοπίας είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ευρώπης.

Το πρόβλημά της Ευρώπης, γράφει, είναι ότι οι ηγέτες της δεν ξέρουν τι κάνουν- δεν έχουν plan B.

Μιλώντας στο BBC, ο Roggof, εξηγούσε το καλοκαίρι που μας πέρασε ότι η οικονομική ιστορία έχει γνωρίσει "εκατοντάδες χρεοκοπίες" και ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να αρχίσει να αποκαθιστά από την αρχή την οικονομία της.

Ιδού ένα κομμάτι από τη συνέντευξή του:

Kenneth Rogoff: Θεωρώ ότι όταν το χρέος είναι υπερβολικά υψηλό, η χρεοκοπία είναι η καλύτερη λύση. Αυτό κάνουν στην τελική όλες οι χώρες εφόσον δεν επιτυγχάνουν την πολιτική συναίνεση που είναι απαραίτητη για να δεσμευτούν σε μέτρα λιτότητας που θα τους επέτρεπαν να εξακολουθούν να πληρώνουν.

Justin Rowlatt (ο δημοσιογράφος): Ώστε αυτή είναι η συμβουλή σας στην Ελλάδα; Ότι η χρεοκοπία είναι η καλύτερη λύση;

Kenneth Rogoff: Δε θεωρώ ότι αν το δει κανείς από την πλευρά της Ελλάδας, υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι θα ήταν καλύτερο να χρεοκοπήσουν, να κάνουν ένα καλό ξεκαθάρισμα και να προχωρήσουν. Ναι, η χρεοκοπία είναι μία επώδυνη λύση αλλά οι χώρες αναπτύσσονται ξανά και πολλές χώρες τα έχουν καταφέρει πολύ καλά υπό τέτοιες συνθήκες. Το πρόβλημα είναι ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να χειριστεί εύκολα την κατάσταση επειδή η Πορτογαλία είναι αδύναμη, η Ιρλανδία είναι αδύναμη και το τραπεζικό σύστημα είναι αδύναμο, επίσης.

Στην ουσία αυτό που συμβαίνει είναι ότι η Ευρώπη δωροδοκεί την Ελλάδα για να μη χρεοκοπήσει.

Υπάρχουν οφειλέτες που απλά ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ να πληρώσουν, έχουν ξεφύγει από κάθε όριο και πιστεύω στην Ευρώπη- πιστεύω ότι θα μπορούσε να το αντιμετωπίσει. Δεν είναι ότι τα συνολικά χρέη στην Ευρώπη είναι τόσο μεγάλα που η ήπειρος δε μπορεί να τα χειριστεί. Η Γερμανία τα πάει μια χαρά, η Γαλλία το ίδιο- πάντα έτσι συνέβαινε. Τα κράτη χρεοκοπούν και μετά επανέρχονται. Το πρόβλημα της Ευρώπης είναι ότι δε φαίνεται να έχουν ένα μηχανισμό ώστε να βοηθήσουν αυτό να συμβεί υπό σχετικά ελεγχόμενες συνθήκες. Δεν έχουν plan B.

Η Ευρώπη είναι σαν ένα ελάφι που έχει ζαλιστεί από τα φώτα, για να χρησιμοποιήσω μία Αμερικάνικη έκφραση. Δεν έχουν ιδέα τι να κάνουν. Όχι οι Έλληνες, αλλά οι ηγέτες της Ευρώπης δεν έχουν ιδέα.

Δυστυχώς, αυτό που θα συμβεί είναι ότι αν δεν τα προλάβουν, τα γεγονότα θα εξελιχθούν, η χρεοκοπία θα συμβεί ανεξέλεγκτα και αυτοί απλώς θα μείνουν να κοιτάνε.

Το φινάλε είναι λίγο παραπάνω ελεύθερα μεταφρασμένο. Αυτή τη στιγμή κι ενώ τα γεγονότα τρέχουν, χρειάζεται ψυχραιμία. Χρειάζονται άνθρωποι που γνωρίζουν τι να κάνουν- αυτοί οι άνθρωποι ζουν (και) ανάμεσά μας.

Χρειάζεται να αποβάλλουμε το δέος απέναντι στην ξένη γλώσσα, τους ειδικούς οικονομικούς όρους, ως ξένη γλώσσα, και τα αξιώματα που γυρεύουν να μας παγιδεύσουν "σαν ελάφια που τα κύκλωσαν τα φώτα", όπως το είπε ο Ken Roggoff.

Αυτή τη στιγμή η κρίση δεν είναι μόνο οικονομική. Είναι πρώτα και κύρια κρίση εμπιστοσύνης απέναντι στο σύστημα αξιών με το οποίο μεγαλώσαμε. Απέναντι στους πολιτικούς που κάναμε καριερίστες με τη συνεπή ψήφο μας. Απέναντι στα σχέδια των άλλων που μας έκαναν να κοιμόμαστε ήσυχοι. Ως και όρθιοι να κοιμόμαστε.

Αυτή τη στιγμή, πέρα και πάνω από τις εξελίξεις, είναι ανάγκη να πιστέψουμε ότι μετά την κρίση μπορεί να έρθει η ανάκαμψη. Γιατί πολύ απλά, έτσι λειτουργούν οι οικονομίες.

Έτσι και οι κοινωνίες.