Μία νέα διαιρετική τομή

του Μιχάλη Ταστσόγλου

Μία διάκριση που θα καθορίσει την ιδεολογική συνέχεια των κομμάτων

Τη νέα δεκαετία τα κόμματα θα χαρακτηρίζονται ιδεολογικά από τη στάση που κράτησαν απέναντι στο μνημόνιο.

Στην Ελλάδα τα κόμματα χαρακτηρίζονται από την τοποθέτησή τους στην κλίμακα αριστεράς / δεξιάς. Παράλληλα, υπάρχουν τα λεγόμενα συντηρητικά και προοδευτικά κόμματα.

Πριν τη δικτατορία η διάκριση που συνηθιζόταν ήταν εκείνη της δεξιάς / αντι-δεξιάς. Το "κράτος της δεξιάς" (από το τέλος του εμφυλίου μέχρι το 1967) είχε ένθερμους υποστηρικτές και ένθερμους αντιπάλους. Μάλιστα, το ΚΚΕ θεωρείτο παράνομο εκείνη την εποχή, οπότε καταλαβαίνουμε πως η αριστερά από μόνη της, δε θα μπορούσε να αντέξει το βάρος μιας ζυγαριάς που έγερνε προς τη δεξιά.

Τα κόμματα της τελευταίας δεκαετίας τοποθετούνται από τους πολιτικούς επιστήμονες σε έναν "χάρτη" που ο άξονας χχ' αντιστοιχεί στη διάκριση αριστεράς / δεξιάς και ο yy' στη διάκριση συντηρητισμού / προοδευτισμού. Κάποια κόμματα είναι εύκολο να τα κατατάξεις, έστω και χονδρικά. Το Λα.Ο.Σ. είναι πολύ δεξιό και πάρα πολύ συντηρητικό. Το ΚΚΕ είναι πολύ αριστερό και αρκετά συντηρητικό. Ο Συ.Ριζ.Α. είναι πολύ αριστερός και πάρα πολύ προοδευτικός. Η Δημ.Αρ. είναι κάπως αριστερή και κάπως προοδευτική. Οι Οικολόγοι Πράσινοι είναι αρκετά αριστεροί και πολύ προοδευτικοί.

Τι γίνεται όμως με τα άλλα κόμματα; Τα δύο κόμματα εξουσίας είναι πολυσυλλεκτικά. Δηλαδή, η ανάγκη για ψήφους τα κάνει να περικλείουν πρόσωπα της πολιτικής που αν και ανήκουν στο ίδιο κόμμα, ιδεολογικά επί του ανωτέρω "χάρτη" τοποθετούνται σε διαφορετικά σημεία. Το ίδιο ισχύει εν πολλοίς και για το κόμμα της κυρίας Μπακογιάννη, το οποίο ιδεολογικά δείχνει να μοιάζει περισσότερο με την προηγούμενη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας απ' ό,τι η Νέα Δημοκρατία του Αντώνη Σαμαρά.

Πολλοί άνθρωποι υπεραπλουστευτικά, καμία φορά και εγώ, αναφέρονται στο Πα.Σο.Κ. ως κόμμα της δεξιάς. Μα, ένας σοσιαλισμός που απέτυχε είναι οπωσδήποτε "δεξιά"; Άλλοι θα σου πούνε ναι, άλλοι θα σου πούνε ότι ο σοσιαλισμός του Πα.Σο.Κ. αναλωνόταν στο πεδίο το λεκτικό και μόνο.  Όμως, το θέμα δεν είναι αυτό. 

Στο παιχνίδι της ιδεολογικής οριοθέτησης των σύγχρονων ελληνικών κομμάτων έχει μπει μία νέα διαιρετική τομή. Κι αυτή έχει να κάνει με την τοποθέτηση των κομμάτων γύρω από το μνημόνιο. Όπως ο εμφύλιος χάραξε την πορεία του ελληνικού πολιτικού συστήματος και ως εκ τούτου την ιδεολογία των πολιτικών μορφωμάτων, έτσι και η στάση των σημερινών κομμάτων απέναντι στο μνημόνιο θα καθορίσει τις συνιστώσες των δυνάμεων που θα προκύψουν. Καλώς ή κακώς, Πα.Σο.Κ. (κυρίως) και Νέα Δημοκρατία (αισίως) δεν έχουν πολιτικό μέλλον. Η (αντι)μνημονιακή στάση θα καθορίσει και θα "σημαδέψει" τους σχηματισμούς που θα προκύψουν.