Ο επιθανάτιος ρόγχος του ΠΑΣΟΚ

Επιβίωση ή οριστική διάλυση;

Το ΠΑΣΟΚ, το κόμμα που ταυτίστηκε με τη μεταπολίτευση και τα κοινωνικά αιτήματά της, έχει βρεθείο, λόγω της νεοφιλελεύθερης μεταμόρφωσής του, στα πρόθυρα της διάλυσης.

Χωρίς κοινωνικές συμμαχίες, χωρίς τα πελατειακά δίκτυα, με φθαρμένο και σχεδόν μισητό από τον κόσμο πολιτικό προσωπικό, μοιάζει να εξαφανίζεται πολύ πιο γρήγορα απ’ όσο αναδείχθηκε σε πρωταγωνιστική δύναμη τη δεκαετία του 70.

Φαίνεται να μην έχει λόγο ύπαρξης ως διακριτός πόλος αφού διολισθαίνοντας (από το 1996 ως σήμερα) στην υποταγή στα κελεύσματα των Αγορών (υποταγή που κατάφερνε κάτω από τον μανδύα του εκσυγχρονισμού να συνδυάζει με την άλωση του κράτους και των μηχανισμών του), έχασε το προνόμιο να εκφράζει τα συμφέροντα των στρωμάτων που έφερε στο προσκήνιο το ίδιο (υπό την ταμπέλα των «μη προνομιούχων»).

Μπορεί, όπως και τα υπόλοιπα τύποις σοσιαλδημοκρατικά κόμματα στην Ευρώπη, να διατηρούταν, ως πολυσυλλεκτικός φορέας σε τροχιά εξουσίας (ως το 2009), αλλά η βίαιη για την κοινωνία μνημονιακή αναδιάρθρωση το απογύμνωσε από οποιοδήποτε «προοδευτικό» φύλλο συκής. Η συνεργασία δε με τη Δεξιά κατέρριψε τις τεχνητές διακρίσεις των πόλων του μονοκομματικού δικομματισμού. Κατέστησε περισσότερο από λογική την πρόσφατη πρόταση του Στέφανου Μάνου να κατέλθει στις εκλογές το συμπαγές μπλοκ των μνημονιακών δυνάμεων.

Με την πολιτική διάλυση του ΠΑΣΟΚ, την οποία επέτεινε η διάλυση όλων των οργάνων του από το Βενιζέλο (ίσως για να εκλείψει οποιαδήποτε κριτική), και την αναμενόμενη επικύρωσή τηςστις εκλογές της 17^ης Ιουνίου, το πάλαι ποτέ κόμμα εξουσίας έχει δύο επιλογές: είτε να παραμείνει ως φορέας συγκράτησης στο προσκήνιο των στελεχών καριέρας (Βενιζέλος, Λοβέρδος, Διαμαντοπούλου κ.α) τα οποία θα πλασάρονται ως υποστηρίγματα σε κυβερνητικά σχήματα, είτε να επισημοποιήσει το τέλος του, επιτρέποντας και στις εναπομένουσες λαϊκές δυνάμεις που το στηρίζουν από κεκτημένη ταχύτητα να αναστοχαστούν  πολιτικά. 

Ο Βενιζέλος φαίνεται να προκρίνει την πρώτη επιλογή, εξαρτημένος από την εξουσία και τα προνόμιά της. Μέσα στον πολιτικό του κυνισμό δε διστάζει να στολίσει την προσπάθεια ανάνηψης του ΠΑΣΟΚ, με ιδεολογικούς όρους: κάνει λόγο για αλλαγές στην Ευρώπη (και παρακαλεί για στήριξη του ομογάλακτους σε Γαλλία και Γερμανία) αυτός που επιμελώς εφάρμοσε τις επιλογές της τρόικα, μιλάει για «καραδεξιά» για τους μέχρι πρότινος μνημονιακούς συνεργάτες του, αναφέρεται στην «κεντροαριστερά» λησμονώντας πώς το κόμμα του Τσουκάτου και του Τσοχατζόπουλου έχει χάσει κάθε ηθικό πλεονέκτημα. Τα πυροτεχνήματα αυτά περισσότερο μοιάζουν με επιθανάτιο ρόγχο ενός κακοφορμισμένου οργανισμού παρά με αναθεμελίωση μιας σοσιαλδημοκρατικής ταυτότητας (άλλωστε δεν έχουν μείνει τέτοιες δυνάμεις στο εσωτερικό του). Και δεν πείθουν πλέον ούτε το επικοινωνιακό επιτελείο του ΠΑΣΟΚ το οποίο δείχνει σαστισμένο και χωρίς βέλη στη φαρέτρα.

Ως εκ τούτου, μάλλον το δεύτερο σενάριο θα υλοποιηθεί, με τα επιφανή πρόσωπα να αναζητούν αλλού στέγη και τη σοσιαλδημοκρατία στην Ελλάδα να εκφράζεται σε άλλα σχήματα ή τμήματα σχημάτων. Απομένει στους ψηφοφόρους να βγάλουν τα μηχανήματα από την πρίζα.