Τα ιατρικά επιτεύγματα του 2011
Κλωνοποίηση για τη δημιουργία βλαστικών κυττάρων
Δεν πρόκειται ακριβώς για ανθρώπινη κλωνοποίηση αλλά πλησιάζει.
Δεν πρόκειται ακριβώς για ανθρώπινη κλωνοποίηση αλλά πλησιάζει.
Ερευνητές ανέφεραν τη χρήση της τεχνικής SCNT, της ίδιας που δημιούργησε τη Dolly, σε ανθρώπινα κύτταρα. Η τεχνική αφορά την αντικατάσταση γενετικού υλικού κυττάρου ωαρίου με το DNA ώριμου κυττάρου. Το ωάριο στη συνέχεια οδηγείται σε διαίρεση και αν αναπτυχθεί πλήρως...
παράγει γενετικά ταυτόσημο κλώνο του ζώου από το οποίο ελήφθη το ώριμο κύτταρο.
παράγει γενετικά ταυτόσημο κλώνο του ζώου από το οποίο ελήφθη το ώριμο κύτταρο.
Στην τελευταία έρευνα επιστήμονες του York Stem Cell Foundation, τροποποίησαν την τεχνική, συνδυάζοντας το DNA ενήλικου ανθρώπινου κυττάρου με γενετικό υλικό ωαρίου-παρά αντικαθιστώντας το DNA του ωαρίου.
Προηγούμενες προσπάθειες να κλωνοποιηθούν ανθρώπινα κύτταρα με τη μέθοδο SCNT είχαν αποτύχει αλλά κάτι σχετικά με τη διατήρηση του DNA του ωαρίου φάνηκε να διευκολύνει τη διαίρεση του κυττάρου και να επιτρέπει τη δημιουργία βλαστικών κυττάρων. Τα βλαστικά κύτταρα δεν ήταν αρκετά φυσιολογικά, όμως, καθώς περιείχαν επιπλέον σετ χρωμοσωμάτων από το ωάριο. Στη συνέχεια οι ερευνητές ελπίζουν να βρουν τρόπο να σωπάσουν ή να εξουδετερώσουν το επιπλέον σετ του DNA.
Η μέθοδος είναι υποσχόμενη, επειδή μπορεί δυνητικά να αποδώσει βλαστικά κύτταρα, που ενδεχομένως μελλοντικά θα αντιμετωπίζουν νόσους όπως τραυματισμό στη σπονδυλική στήλη και Πάρκινσον, που θα ταιριάζουν με το δότη και θα καταργούν την ανάγκη για έμβρυο.
Πρώτο εμβόλιο για την ελονοσία
Το πρώτο εμβόλιο για την ελονοσία, που δοκιμάστηκε σε παιδιά στην υποσαχάρεια Αφρική, μειώνει τον κίνδυνο μόλυνσης από ελονοσία κατά το ήμισυ, αποτελώντας σημαντικό επίτευγμα, δεδομένου ότι δεν υπήρξε πριν εμβόλιο εναντίον ανθρώπινου παράσιτου ή της ελονοσίας.
Οι ερευνητές ανέφεραν ότι το πειραματικό εμβόλιο, γνωστό ως , RTS,S ήταν 56% αποτελεσματικό στην προστασία παιδιών ηλικίας 5 έως 17 μηνών από μόλυνση από ελονοσία, ένα χρόνο μετά τον εμβολιασμό. Το εμβόλιο ήταν επίσης 47% αποτελεσματικό στην πρόληψη σοβαρών περιστατικών της νόσου.
Η δοκιμή δεν έχει ολοκληρωθεί. Ερευνητές συνεχίζουν να παρακολουθούν ομάδα νεογνών 6 έως 12 εβδομάδων που επίσης εμβολιάστηκαν. Η συγκεκριμένη ομάδα θα αποτελέσει τον πληθυσμό-στόχο για το εμβόλιο αν αποδειχτεί αποτελεσματικό.
Και οι 2 ηλικιακές ομάδες θα παρακολουθηθούν για σχεδόν 3 χρόνια. Οι ερευνητές συλλέγουν επίσης επιπλέον στοιχεία για την ασφάλεια στα παιδιά. Η δοκιμή θα ολοκληρωθεί το 2014.
Αγωγή HIV για πρόληψη
Έρευνες δείχνουν ότι τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση του ιού HIV μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην προστασία από τη λοίμωξη.
Φέτος 2 δοκιμές, οι πρώτες σε ετεροφυλόφιλους άντρες και γυναίκες, έδειξαν ότι άνθρωποι χωρίς HIV είχαν σημαντικά λιγότερες πιθανότητες να μολυνθούν από τον ιό αν λάμβαναν το φάρμακο Truvada καθημερινά.
Τα αποτελέσματα ενισχύουν τις ενδείξεις ότι η αντιρετροική αγωγή θα μπορούσε να βοηθήσει στον έλεγχο της αυξανόμενης επιδημίας του AIDS στον αναπτυσσόμενο κόσμο.
Η διατροφική πυραμίδα γίνεται πιάτο
Κάθε 5 χρόνια ανανεώνονται οι διατροφικές οδηγίες για τους Αμερικανικούς (DGA).Η τελευταία ανακοίνωση , του Ιανουαρίου, προτρέπει τους ανθρώπους να τρώνε λιγότερο, γενικά, και ιδιαίτερα συνιστά τη μείωση προστιθέμενων σακχάρων, αλατιού και λιπαρών.
Οι άνθρωποι να ισορροπούν καλύτερα τον αριθμό των θερμίδων που καταναλώνουν με την ποσότητα που καίνε, να καταναλώνουν περισσότερα λαχανικά και φυτικά τρόφιμα και θαλασσινά και να ασκούνται.
Η σύσταση του DGA ότι ο μέσος μεσήλικας δεν θα πρέπει να καταναλώνει περισσότερα από 2.300 mg αλατιού την ημέρα προκάλεσε την αντίδραση του American Heart Association, που συμβουλεύει τους Αμερικανούς να κρατούν κάτω από τα 1.500 mg την ημέρα την πρόσληψη αλατιού για να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιοπάθειας και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Τον Ιούνιο, η αμερικανική κυβέρνηση αποκάλυψε το πιάτο, νέο σύμβολο για υγιεινή διατροφή με βάση τις διατροφικές οδηγίες των Αμερικανών.
Το χρωματιστό πιάτο παίρνει τη θέση της διατροφικής πυραμίδας. Μισό πιάτο καταλαμβάνεται από φρούτα και λαχανικά, ενώ άλλος μικρός κύκλος φαίνεται δίπλα στο πιάτο αναπαριστώντας τα γαλακτοκομικά. Αναπαριστά καλύτερα πώς διατρέφεται ο μέσος άνθρωπος-σε πιάτο. Αξιωματούχοι ελπίζουν ότι η εμφάνιση του νέου συμβόλου θα ωθήσει τους καταναλωτές να κάνουν πιο υγιεινές επιλογές-κάτι που η πυραμίδα σε μεγάλο βαθμό απέτυχε.
Όργανα αναπτύσσονται στο εργαστήριο
Επιστήμονες αναπτύσσουν όργανα στο εργαστήριο, όπως η ουρήθρα που δημιούργησε ο Dr. Anthony Atala, διευθυντής του Wake Forest Institute of Regenerative Medicine, τον Μάρτιο.
Για να αναπτύξει νέα ουρήθρα ο Atala δημιούργησε πρώτα ένα ‘σκελετό’ στο σχήμα σωλήνα, στη συνέχεια πρόσθεσε κύτταρα από την ουρήθρα του ασθενούς και περίμενε να αναπτυχθούν. Όταν τα όργανα που αναπτύχθηκαν στο εργαστήριο μεταφέρθηκαν στους ασθενείς, άρχισαν να λειτουργούν.
Επί του παρόντος η τεχνική είναι πολύ ακριβή για να βοηθήσει τους περισσότερους ασθενείς. Ωστόσο αποτελεί υποσχόμενο βήμα προς μια νέα εποχή αναγεννητικής ιατρικής, όπου η δημιουργία υγιών ιστών για αντικατάσταση άλλων που έχουν υποστεί βλάβη δεν είναι άσχημη ιδέα.
Η περίεργη σχέση μεταξύ βακτηρίων και καρκίνου του παχέος εντέρου
Θα μπορούσε ο καρκίνος του παχέος εντέρου να προκαλείται από βακτήρια; Τον Οκτώβριο, δυο ερευνητικές ομάδες ανέφεραν παρόμοια ευρήματα σχετικά με είδος βακτηρίου (Fusobacteria), που βρίσκεται σπάνια ανάμεσα στα συνήθη μικρόβια που ζουν στα έντερα αλλά φαίνεται να υπάρχει στα καρκινικά κύτταρα παχέος εντέρου και σχετίζεται με υψηλότερα ποσοστά της νόσου. Συγκρίνοντας υγιή ιστό από το παχύ έντερο, με καρκινικά κύτταρα, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι το Fusobacteria ήταν πολύ περισσότερο πιθανό να βρίσκεται σε καρκινικά κύτταρα. Είναι η πρώτη φορά που έχει συνδεθεί με τον καρκίνο αλλά παλαιότερες έρευνες ανακάλυψαν ότι τα μικρόβια συνδέονται με υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης ελκώδους κολίτιδας, κατάστασης στην οποία η φλεγμονή καταστρέφει τα κύτταρα που βρίσκονται στα τοιχώματα του παχέος εντέρου και αποτελεί επίσης παράγοντα κινδύνου για καρκίνο στο παχύ έντερο.
Μαγικό χάπι για την απώλεια βάρους;
Για την απώλεια βάρους δεν υπάρχει χάπι που θα λιώνει το επιπλέον βάρος. Τουλάχιστον όχι ακόμα.
Ωστόσο, στην τελευταία έρευνα του πειραματικού φαρμάκου Qnexa, ερευνητές δήλωσαν ότι παχύσαρκοι ασθενείς που λαμβάνουν το φάρμακο έχασαν 10% του βάρους τους σε ένα χρόνο. Το χάπι συνδυάζει 2 υπάρχοντα φάρμακα το phentermine και το topiramate. Η ιδέα είναι να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα σε 2 επίπεδα. Η phentermine, μακρινός ‘ξάδερφος’ της αμφεταμίνης, μπορεί να μειώσει την όρεξη, ενώ η topiramate, που ελέγχει τους επιληπτικούς σπασμούς, επηρεάζει επίσης την όρεξη και την ικανότητα του οργανισμού να καίει θερμίδες ελέγχοντας την ίδια εγκεφαλική δραστηριότητα.
Ασθενείς που έλαβαν το χάπι έδειξαν επίσης βελτίωση στην αρτηριακή πίεση, τα επίπεδα σακχάρου και χοληστερόλης, τα οποία μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιοπάθειας. Περισσότερες έρευνες θα χρειαστούν για να επιβεβαιωθεί η ασφάλεια και αποτελεσματικότητα του χαπιού. Το περασμένο φθινόπωρο, ο FDA απέρριψε το φάρμακο για έγκριση και ζήτησε από την εταιρεία περαιτέρω έρευνες για την ασφάλεια, ιδιαίτερα στον κίνδυνο καρδιολογικών προβλημάτων και συγγενών ανωμαλιών.
Άλλο νέο της χρονιάς σχετικά με τα φάρμακα για το αδυνάτισμα είναι ότι επιστήμονες του M.D. Anderson Cancer Center στο Χιούστον, δοκίμασαν ενέσιμη ουσία, την adipotide, και ανακάλυψαν ότι αδυνάτιζε παχείς πιθήκους κατά 11% σε διάστημα ενός μηνός.
Σκυλιά που μπορούν να μυρίσουν τον καρκίνο του πνεύμονα
Ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου μπορεί ενδεχομένως να αποτελεί το καλύτερο όπλο του γιατρού για τη διάγνωση του καρκίνου. Οι σκύλοι είναι γνωστό πως έχουν καλή ικανότητα όσφρησης, σύμφωνα με την έκθεση, αρκετά ικανή για να εντοπίζει την παρουσία καρκίνου στην αναπνοή ενός ανθρώπου. Γερμανοί ερευνητές εκπαίδευσαν σκύλους για 9 μήνες, για να ξεχωρίσουν δείγματα αναπνοής σε ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα και υγιείς. Τα ζώα μπόρεσαν να εντοπίσουν 71 από τα 100 δείγματα καρκίνου με ακρίβεια και επίσης ξεχώρισαν το 93% των δειγμάτων χωρίς καρκίνο.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι σκύλοι μυρίζουν πολύ λεπτές αλλαγές σε ορισμένες πτητικές οργανικές ουσίες στην αναπνοή, που μπορεί ενδεχομένως να αλλάζουν όταν υπάρχει καρκίνος. Ενδεχομένως είναι πιθανό να αναλυθεί η αναπνοή των καρκινοπαθών για οποιεσδήποτε ουσίες μυρίζουν οι σκύλοι, αλλά δεν είναι σαφές ποιες.
Η ηλικία φαίνεται στο δείγμα σάλιου
Το DNA, φαίνεται ότι δεν προδίδει την ηλικία ενός νεκρού ανθρώπου. Μέχρι τώρα. Χάρη στην πολύπλοκη ανάλυση του σάλιου, ερευνητές από το UCLA ανέφεραν τον Ιούνιο ότι τώρα ενδεχομένως είναι πιθανό για τους επιστήμονες να προσδιορίσουν την ηλικία ενός νεκρού από γενετικό υλικό. Δουλεύοντας με δείγματα σάλιου, οι ερευνητές εστίασαν σε επιγενετικές αλλαγές του DNA. Οι συγκεκριμένες αλλαγές δεν αλλάζουν το DNA αλλά βρίσκονται στην κορυφή του γονιδιώματος επηρεάζοντας το πώς ανοίγουν και κλείνουν τα γονίδια. Σε συγκεκριμένες περιοχές του γονιδιώματος δηλώνουν οι ερευνητές, οι συγκεκριμένες αλλαγές συσσωρεύονται ή μειώνονται σε σχεδόν χρονολογικό τρόπο επιτρέποντάς τους να χρησιμεύσουν ως βάση χρόνου για την πρόβλεψη της ηλικίας ενός ανθρώπου εντός 5 ετών.
Ωστόσο χρειάζονται επιπλέον έρευνες για να επιβεβαιώσουν τα ευρήματα.
Πρόβλεψη του κινδύνου θνησιμότητας;
Ερευνητές στο πανεπιστήμιο της Ουψάλα, ανέφεραν τον Αύγουστο ότι απλή εξέταση αίματος μπορεί ενδεχομένως να καταφέρει να προβλέψει ποιος είναι περισσότερο πιθανό να πεθάνει από καρδιοπάθεια ή καρκίνο.
Σε 12ετή έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε σχεδόν 2.000 ανθρώπους, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι όσοι είχαν υψηλότερα επίπεδα του ενζύμου cathepsin S είχαν περισσότερες πιθανότητες θνησιμότητας σε σχέση με όσους είχαν χαμηλά επίπεδα.
Το ένζυμο, που βοηθά τη διάσπαση ορισμένων πρωτεϊνών τείνει να είναι υψηλότερο σε ανθρώπους με προβλήματα καρδιάς ή όγκους και μπορεί ενδεχομένως να συμβάλλει στην αρτηριοσκλήρυνση, έτσι άνθρωποι με υψηλότερα επίπεδα έχουν περισσότερες πιθανότητες θανάτου από τις συγκεκριμένες νόσους, ανακάλυψαν οι ερευνητές. Η Cathepsin S είναι επίσης πλούσια σε λιπώδη ιστό, που δεν προκαλεί κατάπληξη καθώς το να είναι κάποιος υπέρβαρος αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για προβλήματα καρδιάς.
Δεν είναι σαφές ακόμα το πώς ακριβώς η cathepsin συμβάλλει είτε στην καρδιοπάθεια είτε στον καρκίνο αλλά φαρμακοβιομηχανίες εργάζονται ήδη σε ουσίες που μπορεί ενδεχομένως να μπλοκάρουν την επίδρασή του.
Επιμέλεια: Εύη Ψωμιάδου
Πηγή: iatronet.gr