Η συνήθης περιφρόνηση

του Παντελή  Μπουκάλα (από την Καθημερινή)

Ο καθένας καταλαβαίνει ό,τι είναι πρόθυμος να καταλάβει. Και συνήθως –έτσι πάει ο βίος των ανθρώπων– είμαστε πρόθυμοι να καταλάβουμε ό,τι συμφωνεί με τις ιδέες που με τον καιρό ρίζωσαν στο μυαλό μας και δύσκολα πια αλλάζουν, δύσκολα αφήνουν χώρο για να υπάρξει κάτι καινούργιο. Δεν πρόκειται για νόμο βέβαια. Και ευτυχώς υπάρχουν εξαιρέσεις, δίχως τις οποίες μάλλον θα είχε βαλτώσει η Ιστορία, η κοινωνική συγκρότηση δηλαδή, η επιστήμη, η τέχνη, οτιδήποτε. Την απροθυμία να φύγουμε λίγο πέρα από την πεπατημένη μας την είδαμε, κατά τα συνήθη, με το μήνυμα των εκλογών. Ο αποστολέας ήταν ένας, ο λαός, οι παραλήπτες όμως πολλοί, ο καθένας με τα συμφέροντά του. Και επειδή οι μισοί είχαν βιαστεί να σκαρώσουν την ερμηνεία του μηνύματος πριν καν εκπεμφθεί και πριν το λάβουν, βασιζόμενοι στις σιγουριές του παρελθόντος, εκ των υστέρων βρέθηκαν έκθετοι και ανήμποροι να συμφιλιωθούν με τη νέα πραγματικότητα. Και δεν θυμήθηκαν άδικα τον Μπέρτολτ Μπρεχτ όσοι μνημόνευσαν τι έλεγε κατειρωνευόμενος τους λαοσωτήρες, πως, αν δεν μας κάνει ο λαός, δεν έχουμε παρά να τον αλλάξουμε.

Οδεύουμε λοιπόν προς νέες εκλογές χωρίς ακόμα να έχουμε κατασταλάξει ποια υπήρξε η σημασία των πρώτων και ποιο το ισχυρότερο μήνυμά τους. Μέχρις ενός σημείου αυτό είναι ευεξήγητο, γιατί η λαϊκή ετυμηγορία αιφνιδίασε όσους τη θεωρούσαν δεδομένη, όσους πίστευαν ότι δεν θα μπορούσε παρά να ακολουθήσει τις γνωστές ράγες. Οτιδήποτε άλλο (ας πούμε τη συντριβή του δικομματισμού), οι έμπειροι πολιτικοί μας το θεωρούσαν αδιανόητο και εν ταυτώ ανόητο. Είναι βέβαιοι άλλωστε πως όσο νόημα έχει απομείνει σε τούτον τον κόσμο το διαθέτουν οι ίδιοι.

Με την ανατροπή των εκλογικών δεδομένων, οι ερμηνευτές τους έπρεπε κάτι ν’ αλλάξουν κι αυτοί, ας πούμε τα εξηγητικά εργαλεία τους. Αλλά αυτό είναι καταπονητικό. Κι έτσι οι περισσότεροι προτίμησαν να διαστρέψουν και να διαβάλουν το εκλογικό μήνυμα ώστε να το φέρουν εκεί που βολεύει τη μικροπολιτική τους. Ο κ. Πάγκαλος, λ.χ., που η αλήθεια είναι ότι έδωσε νέο νόημα στον όρο «αντιπρόεδρος κυβέρνησης», διείδε ότι «ο μέσος Ελληνας πολίτης επιθυμεί να συνεχιστεί η κατάσταση όπως ήταν και να μη θυσιάσει τίποτα περαιτέρω». Ω της περιφρονήσεως...

Εαυτούλης λοιπόν ο «μέσος Ελληνας πολίτης»; Βολεψάκιας; Κλαδικάριος της Ν.Δ. ή πρασινοφρουρός και ως εκ τούτου νοσταλγός; Να πέρασε από το μυαλό τού κυρίου πρώην ότι, αν όντως «ο μέσος πολίτης δεν θέλει να θυσιάσει τίποτα περαιτέρω», είναι, πρώτον, επειδή θυσίασε ήδη πάρα πολλά (ώς και η κ. Λαγκάρντ και η κ. Μέρκελ το αναγνωρίζουν αυτό, όχι όμως ο κ. Πάγκαλος) και, δεύτερον, επειδή όλες του οι θυσίες ήταν μάταιες, με τέτοιους προέδρους και αντιπροέδρους στο τιμόνι; Μπα. Είπαμε. Συνήθως ο καθένας καταλαβαίνει ό,τι είναι εξαρχής πρόθυμος να καταλάβει. Και να τ’ άκουγε κάπου ο κ. Πάγκαλος το «ξανασκέφτομαι, άρα υπάρχω», θα τον άφηνε αδιάφορο.