Η Ευρώπη της κρίσης και οι "τεμπέληδες" έλληνες

Έρευνα Γνώμης του Pew Research Center σε 8 ευρωπαϊκές χώρες (μετάφραση για το bloggers-tv:Τάσος Γιαννόπουλος). 

Η έρευνα που παρουσιάζουμε (ΔΕΙΤΕ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΤΟΥΣ ΠΙΝΑΚΕΣ) διεξήχθη με ερωτήσεις σε πολίτες της Ελλάδας, της Βρετανίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Πολωνίας και της Τσεχίας (και σε ορισμένα ερωτήματα και των Η.Π.Α).

Η όξυνση της κρίσης φαίνεται ότι προκαλεί την κάθετη διαφωνία των ευρωπαίων πολιτών με την πολιτική της λιτότητας και την αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία. Στις χώρες του Νότου τίθεται σε έντονη αμφισβήτηση η ελεύθερη οικονομία (κάτι που έχουν αναφέρει πολιτικοί αναλυτές ως "κρίση ηγεμονίας του νεοφιλελευθερισμού"). Παράλληλα, με την απελπισία από την έλλειψη προοπτικής και την γιγάντωση της ανεργίας οι ευρωπαίοι και κυρίως οι έλληνες αντιμετωπίζουν το μέλλον με πρωτοφανή απαισιοδοξία. Τα στερεότυπα που έχουν καλλιεργήσει με επιμονή τα media φαίνεται ότι κυριαρχούν στις αντιλήψεις των ερωτώμενων (συνολικά 9.108 ως αντιπροσωπευτικό δείγμα των πληθυσμών των χωρών αυτών): ο έντονος αντιγερμανισμός των ελλήνων συνυπάρχει στην ευρωπαίκή δημόσια σφαίρα με μια επικριτική στάση των υπόλοιπων λαών απέναντι στον ελληνικό που θεωρείται ότι «δουλεύει λιγότερο σκληρά», σε αντίθεση με τους γερμανούς που είναι (ομόφωνα σχεδόν) ο «πιο σκληρά εργαζόμενος» (και λιγότερο διεφθαρμένος) λαός.

Λόγω της μεγάλης έκτασης της έρευνας, η οποία διεξήχθη από τα μέσα Μαρτίου ως τα μέσα Απριλίου του 2012, θα παρουσιάσουμε τους πιο σημαντικούς, κατά τη γνώμη μας, πίνακες. Για όποιον ενδιαφέρεται η έρευνα βρίσκεται στα αγγλικά ΕΔΩ.  

Αμφισβήτηση της Οικονομίας της Αγοράς

Βλέπουμε ότι σε σύγκριση με το 2007, στις χώρες με οξύτατα προβλήματα χρέους (Ιταλία Ισπανία) αλλά και σε άλλες (Τσεχία, Πολωνία, ακόμα και στην κοιτίδα του νεοφιλελευθερισμού την Βρετανία) η υποστήριξη βαίνει φθίνουσα. Στη χώρα μας μόνο το 44% συμφωνεί απόλυτα ή πάρα πολύ με την ελεύθερη οικονομία, ποσοστό που είναι το χαμηλότερο από τις 8 χώρες. Μόνο στη Γερμανία υπάρχει ξεκάθαρη συμφωνία με το συγκεκριμένο οικονομικό μοντέλο, αφού είναι ο μόνος λαός που συμφωνεί σε ποσοστό πάνω από 70%.

Αν δούμε ένα άλλο διάγραμμα θα διαπιστώσουμε ότι τα ποσοστά των γερμανών οφείλονται στην ικανοποίηση τους για την τρέχουσα οικονομική κατάσταση, ικανοποίηση που ξεπερνά εκκωφαντικά αυτήν οποιουδήποτε άλλου λαού.

Τα στερεότυπα: οι τεμπέληδες έλληνες και οι σκληρά εργαζόμενοι γερμανοί

Σκληρά εργαζόμενοι οι γερμανοί και καθόλου διεφθαρμένοι, συμφωνά με όλους τους υπόλοιπους (πλην ημών που θεωρούμε εαυτούς πιο εργατικούς στην Ευρώπη).

Κρίση της ευρωπαϊκής ενότητας

Πλην των γερμανών, όλοι οι υπόλοιποι (και κυρίως οι έλληνες με 18%) θεωρούν σε ποσοστά λίγο ή περισσότερο κάτω του 50% ότι η ευρωπαϊκή ενοποίηση ευνόησε την εθνική οικονομία. Μόνο όμως οι τσέχοι και οι έλληνες επιδεικνύουν αρκετά αρνητική στάση απέναντι στην Ε.Ε συνολικά (καθώς οι άλλοι λαοί σε ποσοστά από 45% μέχρι 69% είναι ευνοϊκά διακείμενοι στην Ε.Ε).

Παρ' όλα αυτά  η παραμονή στο ευρώ προτιμάται από την επιστροφή σε εθνικό νόμισμα (ειδικά από τους έλληνες)

Απαισιοδοξία για το μέλλον

Στη χώρα μας το συντριπτικό 80% εκτιμά πως η οικονομική κατάσταση θα χειροτερέψει τον επόμενο χρόνο. Υψηλά τα ποσοστά απαισιοδοξίας και στους άλλους λαούς με εξαίρεση γερμανούς και αγγλοσάξονες.

Όχι στην επιτήρηση

Πέρα από τους τσέχους που εκφράζουν σε όλα τα ερωτήματα έναν έντονο «αντιευρωπαϊσμό», και άλλοι λαοί αντιτίθενται σε μεγάλα ποσοστά στην επίβλεψη των εθνικών προϋπολογισμών από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Με πρωτοστάτες τους έλληνες (80%), οι ευρωπαίοι αντιμετωπίζουν επικριτικά (με εξαίρεση τους πολωνούς) λιγότερο ή περισσότερο, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (Ε.C.B).

Ελληνικός «αντιγερμανισμός»

Η αυστηρή λιτότητα της Μέρκελ και διάφορες εθνοκεντρικές ερμηνείες της κρίσης έχουν φέρει σε πολύ υψηλά ποσοστά την αρνητική στάση των ελλήνων απέναντι στη Γερμανία (εκ διαμέτρου αντίθετη είναι η εκτίμηση των υπόλοιπών λαών).

Παράλληλα οι ιταλοί (και δευτερευόντως εμείς) θεωρούνται οι πλέον διεφθαρμένοι. Η αυτοεικόνα των ελλήνων (τουλάχιστον όπως δήλωσε το 52% των ερωρώμενων) είναι αυτή του "πιο διεφθαρμένου λαού στην Ευρώπη".

Συμπερασματικά θα σημειώναμε πώς η όξυνση της κρίσης επιφέρει στοιχεία εθνικής αναδίπλωσης (και ανησυχητική υπερίσχυση του στερεοτυπικού λόγου για τους άλλους λαούς) παρ’ ότι ακόμη η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρείται παράγοντας σταθερότητας (και η παραμονή στο ευρώ δεδομένη). Αντίθετα το κύρος των τραπεζών (και ιδίως της ΕΚΤ) έχει εξαερωθεί καθώς οι ευρωπαίοι πολίτες τις θεωρούν συνυπεύθυνες με τις κυβερνήσεις για την κρίση, ειδικά στην Ελλάδα (όπου σημειωτέον σε πρόσφατη δημοσκόπηση προκρίνεται ο δημόσιος έλεγχος του χρηματοπιστωτικού συστήματος) και την Ισπανία.